Chuyển đổi số là một mục tiêu chiến lược trong thời đại 4.0, là nguồn động lực để ngành y tế không ngừng phát triển, nâng cao chất lượng chăm sóc, cứu chữa và bảo vệ sức khỏe người dân. Vậy trên hành trình chuyển mình ấy, chướng ngại nào đang ghì chân ngành y tế? Giải pháp nào giúp tháo gỡ khó khăn để ngành y tế tiếp tục bứt phá trên hành trình chuyển đổi số? Thế nào là chuyển đổi số trong ngành y tế? Chuyển đổi số ngành y tế là quá trình thử nghiệm, lắp đặt và ứng dụng đồng bộ những công nghệ mới nhất vào công tác quản lý, nghiên cứu thử nghiệm cũng như hoạt động khám chữa bệnh nhằm tối ưu hóa quản lý, lưu trữ thông tin và nâng cao chất lượng, hiệu suất cũng như trải nghiệm người dùng.Sự chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế bao gồm việc áp dụng hệ thống hồ sơ điện tử, ứng dụng di động, hệ thống quản lý, và các công nghệ tiên tiến. Những yếu tố tiêu biểu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 bao gồm các công nghệ số như Big Data, IoT, Cloud Computing, Trí tuệ nhân tạo, robot, và công nghệ thực tế ảo.Chuyển đổi số trong ngành y tế
Chuyển đổi số ngành y tế Việt Nam đang diễn ra như thế nào? Trong chương trình Chuyển đổi số y tế quốc gia của Việt Nam, 4 lĩnh vực chính gồm Chuyển đổi số trong phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe, Chuyển đổi số y tế trong khám chữa bệnh, Chuyển đổi số trong quản trị y tế và Hội thảo chuyên đề quốc tế trực tuyến chính là 4 trụ cột phát triển chính.
Hiện nay, đánh giá khách quan, quá trình số hóa, chuyển đổi số tại các bệnh viện Việt Nam hiện nay còn rời rạc, nhỏ lẻ và chủ yếu được thực hiện tại các bệnh viện công tuyến trung ương và bệnh viện tư nhân ở các đô thị loại I. Các khoa chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm huyết học, ung bướu và phẫu thuật chính là những đơn vị đầu tiên áp dụng các giải pháp kỹ thuật số.
Nhìn chung, sự kết nối giữa các bộ phận còn hạn chế, đôi khi các bác sĩ, y tá không thể truy cập thông tin bệnh nhân được lưu trữ. Ngoài ra, bệnh án của bệnh nhân, thiết bị và dụng cụ y tế, hệ thống thông tin bệnh viện, phòng thí nghiệm chưa đạt yêu cầu.
Hiện xu hướng phát triển y tế cùng với các công nghệ cao như dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) được nhận được sự quan tâm lớn tại Việt Nam. Tuy nhiên, trên thực tế, do chất lượng dịch vụ thấp, các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực y tế còn vấp phải những khó khăn trong quá trình thuyết phục người dùng thay đổi thói quen sử dụng dịch vụ y tế.
Để đạt mục tiêu chuyển đổi số đồng bộ, hiệu quả, ngành y tế Việt Nam cần nỗ lực nhiều hơn
Vai trò của chuyển đổi số với ngành y tế
Đối với người dân
Chuyển đổi số y tế đặt ra mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc sử dụng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, tương tác dễ dàng với nhân viên y tế để phản ánh và nhận hướng dẫn, cũng như quản lý sức khỏe cá nhân thông qua kết nối và liên thông dữ liệu sức khỏe với các cơ sở khám, chữa bệnh. Mục tiêu cuối cùng là đảm bảo mỗi người dân đều sở hữu hồ sơ sức khỏe điện tử.
Công nghệ 4.0 đã và đang mang lại nhiều cơ hội và lợi ích trong việc chuyển đổi số y tế. Thực tế, việc chuyển đổi giúp cải thiện tính cá nhân hóa trong chăm sóc sức khỏe của người dân. Đồng thời, nó đóng vai trò quan trọng trong việc cứu sống bệnh nhân, đặc biệt là trong các tình huống khẩn cấp đòi hỏi sự can thiệp ngay lập tức. Các công nghệ mới như hồ sơ điện tử và hệ thống thông tin y tế liên kết giúp tăng cường khả năng chia sẻ thông tin y tế giữa các cơ sở chăm sóc, từ đó cung cấp thông tin quan trọng và chính xác cho quá trình chẩn đoán và điều trị.
Đối với nhân viên y tế
Qua việc áp dụng công nghệ, các bác sĩ có thể dễ dàng tiếp cận kiến thức và kỹ thuật y học mới nhất, từ đó nâng cao chất lượng và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân. Đồng thời, chuyển đổi số còn giảm thiểu nguy cơ sai sót trong các quy trình y tế, đảm bảo sự chính xác và đáng tin cậy trong quản lý thông tin y tế.
Qua hồ sơ bệnh án điện tử và hệ thống quản lý thông tin y tế, thông tin của bệnh nhân trở nên dễ dàng truy cập và chia sẻ giữa các bác sĩ và cơ sở khám chữa bệnh. Điều này tạo điều kiện cho sự kết nối và tương tác dễ dàng giữa các chuyên gia y tế, hỗ trợ quá trình hội chẩn và tư vấn hiệu quả.
Hơn nữa, mục tiêu của chuyển đổi số y tế là đảm bảo mỗi bệnh viện và cơ sở khám chữa bệnh đều sở hữu hồ sơ bệnh án điện tử. Điều này đảm bảo rằng dữ liệu bệnh án và thông tin y tế liên quan được kết nối với nhau giữa các cơ sở khám chữa bệnh, cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về bệnh nhân và thuận tiện chia sẻ thông tin quan trọng giữa các cấp bậc y tế.
Đối với nhà quản lý
Chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế mang lại nhiều tiến bộ quan trọng cho quản lý sức khỏe và cung cấp dịch vụ chăm sóc. Nhờ áp dụng công nghệ, những người quản lý y tế có thể triển khai hiệu quả công việc điều phối, giám sát, cảnh báo và dự báo về các vấn đề liên quan đến sức khỏe cộng đồng. Điều này giúp tăng cường khả năng phát hiện và ứng phó nhanh chóng, chính xác với các vấn đề sức khỏe cộng đồng.
Chuyển đổi số cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải cách thủ tục hành chính của ngành y tế và triển khai dịch vụ công trực tuyến. Việc sử dụng ứng dụng và hệ thống trực tuyến giảm thiểu thủ tục phức tạp, giảm thời gian xếp hàng, đồng thời cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe thuận tiện hơn cho người dân. Điều này cũng giúp tăng cường sự tiếp cận và hiệu quả trong việc cung cấp dịch vụ y tế.
Hơn nữa, chuyển đổi số mang lại nhiều ứng dụng hữu ích cho những người quản lý bệnh viện và cơ sở y tế. Những ứng dụng này hỗ trợ quản lý tuân thủ quy trình, phác đồ điều trị của nhân viên y tế, đồng thời triển khai các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng phục vụ cho người bệnh và nhân viên y tế.
Rào cản nào ghì chân quá trình chuyển đổi số ngành y tế Việt? Ngay từ khi bắt đầu, chuyển đổi số y tế đòi hỏi phải là một quá trình mang tính toàn diện và liên tục đòi hỏi sự phối kết hợp chặt chẽ từ nhiều chủ thể như cơ quan quản lý Nhà nước, bệnh viện, phòng khám, các doanh nghiệp công nghệ và cả người dân. Trong quá trình thực hiện, thách thức gặp phải cụ thể như sau:
Thiếu nguồn lực
Hiện nay, để chuyển đổi số ngành y tế đòi hỏi nguồn lực đáng kể bao gồm tài chính, nhân lực cũng như hạ tầng công nghệ thông tin. Trong đó, tài chính hiện là một thách thức vô cùng lớn với nhiều phòng khám nhỏ và bệnh viên tư nhân bởi họ chỉ có nguồn vốn và kinh phí hạn hẹp.
Thiếu sự đồng bộ
Một vấn đề nghiêm trọng đó là hiện nay hệ thống y tế của nước ta thiếu sự đồng bộ về hạ tầng công nghệ thông tin, thiếu sự đồng bộ trong cả quy trình, quy định chung. Chính lỗ hổng này đã khiến cho việc kết nối và đồng bộ dữ liệu trở nên khó khăn, hạn chế việc kết nối giữa các cơ sở y tế.
Thiếu sự quan tâm của người dân Một số người dân vẫn chưa thực sự quan tâm tới các dịch vụ y tế số bởi họ chưa quen với cách thức vận hành mới, lo lắng về mức độ bảo mật thông tin cá nhân liên quan. Việc quá quen với phương thức khám chữa bệnh cũ đã khiến nhiều người chưa kịp thích nghi với cách làm mới.
Thiếu công nghệ phù hợp
Hiện nay nhiều bệnh viên, cơ sở khám chữa bệnh vẫn chưa tìm được phần mềm giúp số hóa hiệu quả lượng giấy tờ, hóa đơn, chứng nhận xét nghiệm cũng như hồ sơ, bệnh án. Ngoài ra vấn đề lưu trữ các hình ảnh y tế cũng là bài toán khó. Vì khối lượng bệnh án, hồ sơ chụp X-quang trong các bệnh viện phát sinh tương đối lớn nên cần kho lưu trữ đảm bảo dung lượng, giao diện thân thiện, dễ dàng tìm kiếm.
Hiện việc thiếu đồng bộ dữ liệu và thiếu công nghệ phù hợp chính là thách thức lớn cho chuyển đổi số ngành Y tế
Lợi ích từ chuyển đổi số với ngành y tế Việt là gì? Dù vẫn còn nhiều thách thức trên chặng đường dài nhưng nếu can đảm đối diện và sáng suốt tìm ra giải pháp thì những lợi ích tuyệt vời của chuyển đổi số chính là quả ngọt mà ngành y tế nhận lại. Chuyển đổi số dẫn đến thay đổi tích cực các hoạt động của ngành y tế theo ba nhóm nội dung chính:
Thứ nhất, tác động đến cách thức lãnh đạo, quản lý, chỉ đạo điều hành trong nội bộ của các cơ quan, đơn vị trong ngành y tế, hướng đến cách thức lãnh đạo, quản lý công việc và ra quyết định chính xác, kịp thời, hiệu quả dựa trên nền tảng công nghệ số.
Thứ hai, tác động trực tiếp đến việc cung cấp và tiếp cận dịch vụ y tế từ phương thức truyền thống sang phương thức dựa trên nền tảng công nghệ số, góp phần đẩy mạnh việc cung cấp và tiếp cận dịch vụ y tế nhanh chóng, kịp thời, mọi lúc, mọi nơi.
Thứ ba, tác động tới cách thức làm việc, giao tiếp của đội ngũ cán bộ, thầy thuốc và người lao động trong ngành y tế, chuyển đổi phương thức làm việc từ môi trường truyền thống sang môi trường số, hình thành “người thầy thuốc số”.
Chuyển đổi số y tế sẽ giúp nâng cao độ chính xác trong quá trình chẩn đoán bệnh của các bác sĩ
Giải pháp và xu hướng chuyển đổi số trong ngành y tế Chuyển đổi số y tế là hành trình đầy thử thách, cần có sự đầu tư lớn về cả vật chất lẫn tinh thần. Để thành công chinh phục được hành trình này, các tổ chức y tế đòi hỏi phải tìm hiểu kỹ lưỡng để đưa ra sự đánh giá tổng quan chính xác và đưa ra các quyết định, hành động hợp lý, tương ứng với ngân sách và nguồn nhân lực của từng tổ chức:
Đồng nhất hóa hệ thống thông tin và số hóa dữ liệu y tế
Nghiên cứu và phát triển các ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ công cuộc khám-chữa bệnh
Tạo điều kiện tiếp cận thuận lợi và dễ dàng cho người dùng
Cải thiện mức độ bảo mật thông tin y tế cá nhân
Xây dựng và đảm bảo tính vững vàng và chặt chẽ của hành lang pháp lý trong quá trình thực hiện.
Có thể nói, Hoạt động chuyển đổi số y tế nhằm không chỉ nâng cao chất lượng đời sống của người dân Việt Nam, mà còn nâng tầm vị thế của đất nước trong bối cảnh phát triển công nghệ hóa toàn cầu.
