Trường Cao đẳng Công nghệ Y - Dược Việt Nam

https://caodangyduocvietnam.edu.vn


Cách xử lý khi bị hạ đường huyết?

HƯỚNG DẪN CÁCH XỬ TRÍ HẠ ĐƯỜNG HUYẾT
1. Thế nào là hạ đường huyết?
Hạ đường huyết là tình trạng xảy ra khi nồng độ đường trong máu quá thấp, dưới 3,9 mmol/l (<70mg/dl) dẫn tới cơ thể bị thiếu hụt glucose cho các hoạt động, gây nên các rối loạn cho cơ thể.
2. Nguyên nhân gây hạ đường huyết
- Hạ đường huyết do Insulin và thuốc hạ đường huyết uống
Hạ đường huyết là biến chứng gặp ở bệnh nhân đái tháo đường điều trị bằng Insulin. Sự hấp thu Insulin giữa các lần tiêm ở một bệnh nhân rất khác biệt. Các yếu tố phối hợp có thể làm tăng nồng độ đỉnh huyết tương. Tăng Insulin tương đối còn gặp do giảm tính kháng Insulin khi bị nhiễm trùng hay phụ nữ có thai, hoặc do tăng nhạy cảm với Insulin. Hạ đường huyết do thuốc uống ít gặp hơn nhưng cũng có thể xảy ra. Đặc biệt gặp ở bệnh nhân đang dùng Insulin hoặc thuốc hạ đường huyết bằng đường uống nhưng giảm khẩu phần hay lùi giờ ăn.
- Gắng sức: Bệnh nhân đái tháo đường típ 1 thường có giảm đường huyết trong gắng sức.
- Rượu: Rượu làm tăng nguy cơ hạ đường huyết do rượu làm ngăn cản quá trình tân tạo đường. Bên cạnh đó rượu làm mất hay lẫn lộn các triệu chứng cảnh báo hạ đường huyết. Người uống rượu thường không ăn và hay đi ngủ luôn sau đó nên khó để nhận biết tình trạng hạ đường huyết.
3. Yếu tố thuận lợi của hạ đường huyết
- Bệnh nhân không hiểu biết hoặc không được hướng dẫn đầy đủ: Bệnh nhân điều trị đái tháo đường không tuân thủ theo hướng dẫn, thay đổi liên tục chế độ ăn. Insulin, hoạt động thể lực và chế độ theo dõi đường máu là các nguyên nhân thường gặp của hạ đường huyết.
- Cố gắng duy trì mức đường huyết bình thường: Một yếu tố nguy cơ gây hạ đường huyết là cố gắng một cách không phù hợp và không thực tế để duy trì kiểm soát đường huyết chặt hay mức HbA1c bình thường.
- Mắc đái tháo đường trong thời gian dài: Do các rối loạn thần kinh, thể dịch là biến chứng của đái tháo đường lâu ngày. Dẫn đến mất các dấu hiệu cảnh báo hạ đường huyết trên bệnh nhân. Bên cạnh đó, bệnh nhân đái tháo đường lâu ngày cũng thường có các cơn hạ đường huyết, dẫn dến mất nhận cảm các dấu hiệu hạ đường huyết.
- Hạ đường huyết không có triệu chứng cảnh báo: Bệnh nhân đái tháo đường típ 1 đôi khi hôn mê, co giật mà không có các dấu hiệu cảnh báo trước. Bệnh cảnh thường gặp là các triệu chứng và dấu hiệu của hạ đường huyết đon giản là thay đổi theo thời gian trở nên khó nhận biết.
- Hạ đường huyết ban đêm .
- Tiền sử hạ đường huyết nặng: Bệnh nhân bị các cơn hạ đường huyết nặng tái diễn gây ra hậu quả: Làm giảm đáp ứng hormone với hạ đường huyết. Làm tăng các cơn hạ đường huyết không phát hiện được.
- Suy thận và suy gan.
4. Triệu chứng
*Biểu hiện chung
Bệnh nhân cảm thấy mệt đột ngột
Cảm giác chóng mặt, đau đầu, lo âu.
Cảm giác tay chân nặng nề, yếu
Da xanh tái
Vã mồ hôi thường ở lòng bàn tay, trán, nách.
Hồi hộp đánh trống ngực, lo âu, hốt hoảng, mất bình tĩnh
Có hiện tượng tăng tiết nước bọt.
Cảm giác ớn lạnh trong người chạy dọc sống lưng
Run tay.
* Dấu hiệu tim mạch
Nhịp tim nhanh
Có thể có nặng ngực, đau thắt ngực.
* Dấu hiệu tiêu hóa
Cảm giác đói cồn cào, cảm giác nóng rát vùng dạ dày. Có thể có cơn đau co thắt dạ dày, đau vùng thượng vị. Có thể có buồn nôn, nôn.
* Dấu hiệu thần kinh
Nặng có thể gây co giật toàn thân hoặc co giật kiểu động kinh khu trú. Dấu hiệu thần kinh khu trú: liệt 1⁄2 người, tổn thương thần kinh sọ, rối loạn cảm giác, vận động. Nhìn mờ, nhìn đôi, hoa mắt.
* Hôn mê hạ đường huyết
Thường là giai đoạn nặng của hạ đường huyết, có thể xuất hiện đột ngột, không có dấu hiệu báo trước nhưng ít gặp. Thường xuất hiện nối tiếp các triệu chứng có trước nhưng khiing được điều trị kịp thời.
5. Chẩn đoán
Đường huyết < 70mg/dl (3.9mmol/l).
Trong trường hợp nghi ngờ giảm đường huyết không cần chờ kết quả xét nghiệm mà điều trị thử bằng glucose 20%, 30% hoặc glucagon. Nếu bệnh nhân tỉnh, chẩn đoán xác định.
6. Xử trí cấp cứu hạ đường huyết và điều trị
** Xử trí hạ đường huyết cấp cứu tại nhà
Với những tình huống hạ đường huyết đột ngột, bản thân bệnh nhân và người thân của bệnh nhân cần nhanh chóng xác định tình trạng hạ đường huyết và xử trí nhanh bằng cách: Ăn ngay một viên kẹo ngọt, một cái bánh hoặc hoa quả có sẵn. Nếu không đỡ cần tối thiểu 15g đường (3 miếng đường hoặc 3 thìa cafe đường pha trong 100ml nước). Tình trạng hạ đường huyết nặng cũng cần xử trí ban đầu như vậy rồi đưa bệnh nhân tới bệnh viện để xử trí cấp cứu.
**Điều trị
Thực hiện các biện pháp cấp cứu ban đầu theo các bước ABC
Các biện pháp điều trị cấp cứu đặc hiệu
- Truyền glucose tĩnh mạch
+ Nếu đã có đường truyền tĩnh mạch, tiêm 50 ml dung dịch glucose 50% (chứa đựng xấp xỉ 25g glucose, có thể giải quyết được hầu hết các giai đoạn hạ đường máu).
+ Theo dõi tình trạng ý thức bệnh nhân và kiểm tra lại đường máu mao mạch 15 – 30 phút sau tiêm glucose 50%.
+ Nhắc lại các liều dung dịch glucose 50% hoặc truyền tĩnh mạch dung dịch glucose 5 – 10% có thể cần thiết để duy trì nồng độ glucose máu phù hợp. Thiếu glucose não (rối loạn ý thức, các biểu hiện giống co giật, các tổn thương thần kinh trung ương) có thể phải mất một thời gian mới hồi phục hoàn toàn được. Nếu các bất thường vẫn còn tồn tại trên 30 phút sau khi truyền glucose và hạ đường máu không trở lại (không còn hạ đường máu) thì phải tìm kiếm các nguyên nhân khác bằng chụp CT sọ não và các xét nghiệm phù hợp
- Ăn uống đường miệng
+ Ngay khi bệnh nhân tỉnh lại (hoặc bệnh nhân còn tỉnh), nước hoa quả (vd: nước táo,nước nho; 300 ml chứa khoảng 15g glucose) là sự lựa chọn tốt để duy trì nồng độ glucose máu, hoặc một bữa ăn nhẹ là phù hợp
- Glucagon
+ Nếu chưa có đường truyền tĩnh mạch, có thể tiêm bắp 1mg glucagon. Thời gian đáp ứng vào khoảng 10 – 15 phút, và buồn nôn và nôn do sự điều chỉnh quá mức nồng độ glucose máu (quá liều glucagon) khá phổ biến. Vì glucagon có thể tiêm bắp nên tất cả bệnh nhân đái tháo đường đang dung insulin (hoăc gia đình họ) cần luôn mang theo glucagon và biết cách tiêm nếu cần.

Tác giả bài viết: Phòng tuyển sinh - truyền thông

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây